SELEG MALAJAH ULIAN ANAK LUH
Jam 2.15 siswa kelas SMA 1ne makasami sampun budal saking sekolah. Ring margi wenten I Wayan Weda lan I Wayan Supri majalan lan makedekan. “Sup, sube paek jani UN sube ke ade peningkatan belajar?” raos I Wayan Weda. “Beh, ngewalek Weda ne, sube tawang tiang males buka kene dije taen nyemak buku di jumah” saut I Wayan Supri nguyonin I Wayan Weda. “Hahahaha, tiang metakon de kadene malajah Sup, tiang sube patuh sing taen melajah, nepukin dogen sane madan integral tiang sampun kebus dingin” raos Weda sambilanga kedek. “Beh, kaden tiang je Weda melajah manten jumahne, tiang masih patuh nepukin sane madan Grammar jek nagih pegat angkiane” raos Supri nguyonin I Weda. Kedek ngakak lantas ipun sareng dadua ring margi.
Ring atenge perjalanane Weda lan Supri nepukin anak bajang jegeg ring arep ipune, inggih punika Luh Ayu. Supri cengar-cengir nepukin paras Luh Ayu saking duri. “Aduuh…. Jaen gati bodine Iluh Ayu”. Kedek lantas I Weda “ Khakakakak, Apane jaen Sup? Sampunang je makeneh sane joh-joh mare nepukin bodi seksi”. Masaut lantas I Supri “Sing ade pelihne bercita-cita ngelah somah care Luh Ayu da”. Kedek ngakak lantas I Weda.
“Duarrrrrrrr” saget I Luh Dini ngesiabang Weda lan Supri saking duri ipune sareng dadua, makesiab lantas I Supri lan Weda. “Aits…… Luh Dini jek ngae atman tiange nagih makecos, kaden tiang men sire” raos weda sambilanga makenyem. Kedek lantas Luh Dini“Hihihihi…… ampura da, boye je maksud tiang ngae atman Wedane makecos. Dados ngakak kedek sareng Supri da?”. “Ne, nak tuah maguyonan sareng Supri Luh” pisaut Weda bawak. “Beh, sube imang UN sampunang kedek-kedek manten Weda, punapi yening iraga ngae kelompok belajar sareng tiang, Weda, Supri, lan Luh Putu?” raos Luh Dini. “Tiang setuju manten Luh, ide becik sajan punika. Nanging timpal tiange Supri niki punapi ye?” pisaut Wedane. “Tiang setuju manten, nanging dije nike pacang kalaksanayang Luh ?” pitakon Wayan Supri. “Ring umah tiange punapi? Nanging sampunang kanti sandikala, iraga ngawitin saking jam 3-4 punapi?” raos Luh Dini. “Setuju…!!!” raos Weda lan Supri barengan.
Sesampune jam 2.55 Weda lan Supri majalan sinarengan jagi malajah bareng ring umahne Luh Dini. Sesampune neked irika sampun wenten Luh Putu sareng Luh Dini. “Sube makelo antos tiang, dados wawu teke Sup?” pitakon Luh Putu. “Nak tiang makelo ngantos Weda mapayas Luh” pisaut Supri sambilanga kedek. “De to gugune Luh, nak tunian wenten toris nakonang pertamina tiang ngatehin torise punika ke pertamina, niki tiang icene sepuluh ribuan” pisaut Weda sambilanga ngedengang pis ipune. “Dueg gati timpal tiange niki” raos Luh Dini. Makenyem lantas Wayan Weda polih pujian saking Luh Dini. “Ngiring jani kawitin malajahe, apang nenten makutang waktune” raos Luh Dini. “Inggih…!!!” pisaut Weda lan Supri.
Sesampune jam 4.00 Weda, Supri lan Luh Putu mapamit saking umahne Luh Dini. Sujatine I Wayan Weda demen sareng Luh Dini lan Wayan Supri demen sareng Luh Putu. Nike ngranayang Weda lan Supri dados semangat melajah bareng Luh Dini lan Luh Putu.
Telung minggu sampun majalan Weda lan Supri sampun dados siswa sane becik sane seleg malajah. Mangkin Weda, Supri, Luh Dini lan Luh Ayu sampun dados siswa sane nyalanang kewajiban ipune antuk malajah, mangkin ipun sampun siap ngadepin UN.
LACUR
LACUR
Anakѐ tua anѐ matuuh nem dasa tiban
ento maadan Dadong Tua Riguh. Sesai Ia medagang canang di sisin rurungѐ. Uling
dagangannѐ ento Ia ngidang manyekolahang cucunnyanѐ anѐ maadan Luh Sunari, suba
matuuh limolas tiban, enu negak ring bangku kelas 3 SMP. Luh Sunari
sampun ka tinggalin mati olih bapannyanѐ tur ka tinggalin ngantѐn olih mѐmѐnnѐ.
Ento ngeranayang Luh Sunari ka rawat olih dadongnѐ. Yadiastun Luh Sunari ngelah
Mѐk Ngah anѐ nongos di Badung nanging Ia tusing taen nyak yѐning orahina nongos
ngajak Mѐk Ngahnѐ di Badung, enu luungan nongos ngajak dadongnѐ katimbang
nongos ngajak Mѐk Ngahnѐ konѐ.
Kangin kauh Dadong Tua Riguh ngalih
gaѐ mangda ngidang ngidupin cucunnyanѐ. Panes bateng, dinginnѐ peteng tusing taѐn
ngaѐnang Ia nyerah nyalanang idupe anѐ lacur enѐ. Pedalem pisan nasib Dadong
Tua Riguhѐ, nanging aget Dadong Tua Riguh ngelah cucu cara Luh Sunari anѐ
setata nulungin Dadong Tua Riguh medagang.
Ri sedek Dadong Tua Riguhѐ medagang
teka Luh Sunari ngemel busung sambilanga megending-gending lagu pop Bali,
lantas kecapatin olih Dadong Tua Riguh, “Kenken luh, mael jani ajin busungѐ?”
Luh Sunari suud magending laut nyautin petakѐn dadongnyanѐ, “Bih mael ajan
Dong. Telung dasa tali jani apesel. Miriban krana suba paek rahinan purnamanѐ.”
Makesyab dadongnѐ, “Aduh kѐnkѐnang jani ngadep canang lamun mael busunge.”
Lantas kesautin olih Luh Sunari, “Yѐn mael busungѐ maelang masih ngadep canangѐ.
Ajin bunga masih menѐk jani Dong, akilone petang dasa tali rupiah jani.”
Dadongnѐ kitak kituk.
“Yѐn mael canangѐ tusing ada anakѐ
anѐ meli canang nyanan. Sebet atinѐ baana.” Kѐto dadongnѐ nuturang kenehnѐ.
“Tenang dogѐn Dong, pasti anakѐ anѐ
mablanja lakar ngerti yѐning jani canangѐ ngemaelang.” Luh Sunari mesaut
banban.
Dadongnѐ mendep tur makenyem tusing
mesaut buin.
“Yѐh saja. Engsap nguliang susuknѐ.
Nѐ susuk belin busungѐ dong.” Kѐto Luh Sunari ngorahang sambilanga ngemaang
susuknѐ tekѐn Dadong Tua Riguh.
“Mimih cucun dadongѐ enѐ, enu cenik
suba melajah korupsi.” Pesaut dadongnѐ nyandѐnin.
“Sing ja keto dong. Anakѐ tiang
engsap tuni.” Pesaut Luh Sunari sambil nahenang eleknѐ.
Dadongnѐ kedѐk, kendel pisan ningalin cucunnѐ anѐ nahenang elek buka ka kѐto.
Lantas dadongnѐ mesaut, “Nѐ susuknѐ cening dogѐn nyuang, anggon bekel masuk bѐnjang.”
“Yѐѐ… kѐto nakѐ uling tuni dong. Suksma, dadong tiangѐ anѐ paling jegѐg.”
Pesaut Luh Sunari. Demen pisan atinѐ. Dadongnѐ tuah kedѐk.
“Selegang melajah nah Luh! Mangda ngidang dadi anak suksѐs. Mangda tusing
pragat dadi dagang canang buka dadong, mangda ngidang meli mobil cara anakѐ lѐn.”
Kѐto Dadongnѐ nuturang.
“Aduh dadong sampunang jejeh, tiang pastika lakar seleg melajah. Nyanan yѐning
iraga suba ngelah mobil lakar ka ajak tiang dadong matirta yatra ka pura-pura
anѐ ada di Bali.”
“Yѐh saja to luh?” Dadongnѐ nakonang.
“Saja dong.” Luh Sunari nyekenang dadongnѐ.
“Liang pisan atin dadong ngelah cucu anѐ becik, dueg tur jegeg buka cening.” Kѐto
dadongnѐ nyautin sambilanga ngelut Luh Sunari laut make dadua saling makenyem.
Suryanѐ suba lingsir, sube minggek kauh, masan Luh Sunari lan dadongnyanѐ wusan
madagang. Ajaka dadua laut mulih, mulih ka umahnѐ anѐ cupet tur buuk pisan.
Umah anѐ tusing luung katongosin nanging liu olas asih ring tengahnyanѐ.
Ri sedek mejalan mulih Dadong Tua Riguh ngajak Luh Sunari simpang ka dagang
baju, lakar meliang Luh Sunari baju baru. Demen pisan atin Luh Sunariѐ belianga
baju baru teken dadongnyane.
“Anѐ encѐn lakar ka beli Luh?” Dadong Tua Riguh matakѐn tekѐn cucunnyanѐ.
“Anѐ enѐ dogѐn dong. Warnannѐ luung tur harganѐ masih tusing mael.” Pesaut Luh Sunari
sambil ngisiang baju anѐ mawarna pelung misi gambar bonѐka, luung pisan.
Lantas dadongnѐ meliang Luh Sunari baju anѐ ka pilih olih Luh Sunari laut
majalan manjus ka tukadѐ malu. Di tukade Ia lan dadongnѐ manjus saling
kasiramin. Sasampunѐ suud manjus mara Luh Sunari lan dadongnyanѐ majalan mulih
ka umahnѐ.
Sasampunѐ teked jumah Luh Sunari lantas mebanten, laut melajah katimpalin olih
dadongnѐ. Dadongnѐ bengong ningalin Luh Sunari melajah. Makelo dadongnѐ bengong
kanti ngetѐl yѐh matannѐ.
“Pedalem pisan cening enu cenik sube kakalahin olih rerama. Lacur dadong ngelah
pianak buka bapan ceningѐ, tusing taѐn inget tekѐn somah kanti kakalahin ngantѐn
tekѐn somahnѐ, sesai ngamuk yѐning tusing maan ngamah narkoba. Pamuputnѐ masih
payu Bapan ceningѐ mati ulian narkoba.” Kѐto dadongnѐ Luh Sunari maseselan.
“Dadong sampunang manyesel buka ka kѐnѐ, tiang dogѐn tusing taѐn nyesel ngelah
rerama cara ka kѐto.” Pesaut Luh Sunari sambilanga ngusapin yѐh paningalan
dadongnѐ.
“Eda pesan cening dadi manusa cara reraman ceningѐ.” Kѐto dadongnѐ mabesen tekѐn
Luh Sunari.
“Dadong sampunang sumandangsaya tiang lakar inget tekѐn pebesen dadong.” Luh Sunari
mesaut nyekenang dadongnѐ.
Dadongnѐ mendep tusing nyidang mesaut buin,laut bangun majalan ka tongos pasarѐannѐ.
Yѐh paningalanѐ tusing ngidang kaandeg. Suba kasadsadin nanging
tusing suud-suud ngetѐl yѐh paningalannѐ.
Bѐnjang pasemengannѐ Luh Sunari gelurina olih pisaganѐ, laut Luh Sunari bangun
uling pasarѐannѐ. Tepukina dadongnѐ suba tusing ada di pasareannѐ.
Enggal-enggal Luh Sunari pesu uling umahne, saget tepukina suba liu anakѐ di
arepan umahnѐ. Iseng Ia nakonang anakѐ ngudiang ramѐ-ramѐ ento.
“Mek kenken to ngudiang ramѐ-ramѐ?” Kѐto Luh Sunari matakѐn tekѐn pisaganѐ.
“Mai Luh Ka rumah sakit jani. Tuni I dadong ulung uling punyan jepunѐ
dugas ngalap bunga.” Kѐto pisaganѐ ngorahang.
Makesyab Luh Sunari, tusing ngidang Ia ngandeg yѐh peningalannѐ. Ia paling,
takut dadongne lakar punapi-punapi. Lantas Luh Sunari kagandѐng olih pisaganѐ
ajaka ka rumah sakit.
Sasampunѐ teked di rumah sakit Luh Sunari lantas ka ruang UGD nanging dapetanga
Dadongnѐ suba tusing ada di UGD. Dokterѐ ngorahang Dadong Tua Riguh sampun
matilar utawi sampun padem jani mayatnѐ ada di ruang mayat. Makreteg
kenehnѐ Luh Sunari, laut Ia malaib ngalih ruang mayat. Tepukina ditu Mek Ngahnѐ
ngeling di arepan dadongnyanѐ. Luh Sunari nongos di arepan jelanan ruang mayatѐ,
tusing bani ningalin mayat dadongnyanѐ, Ia tusing percaya dadongnѐ suba
ngalahin mati. Telah ngetel yeh paningalan Luh Sunariѐ. Kenehnѐ bingung paling,
buyar buka gedahѐ pantigang, sedih kaliwat sedih ngenehang undukѐ lacur buka ka
kѐnѐ. Lantas Ia majalan maekin dadongnyanѐ. Tepukina kulit dadongnѐ suba kuning
gading, tangkahnѐ tusing ada angkihannѐ buin. Ditu lantas Luh Sunari ngeling
gerong-gerong.
Abulan suba sapetilar dadongnѐ mati ninggalin Luh Sunari nanging Luh Sunari
kondѐn ngidang ngilangan keneh sedihnyanѐ. Jani Luh Sunari lakar ajaka ka
Badung tekѐn Mek Ngahnѐ. Sebet pisan atinѐ yѐning ninggalin umah anѐ sesai ajak
ngedum suka duka tekѐn dadongnyanѐ. “Nasinѐ suba dadi bubuh, suba nasib tiangѐ
buka ka kene.”
Ajam sube liwat uling Klungkung ka Badung. Jani suba teked Luh Sunari di jumah
Mѐk Ngahnѐ. Bengong Ia nepukin umah Mѐk Ngahnѐ anѐ gedѐ pisan, luung pisan
nanging Mѐk Ngahnѐ tusing taѐn ngorahang tekѐn I dadong. Mѐk Ngahnѐ masih
tusing taѐn nulungin I dadong. Pedih kerasa yѐning nawang undukѐ buka ka kenѐ.
Lantas Luh Sunari ka kaukin olih Mek Ngahnѐ, katundѐn enggal-enggal masuk ka
umahnѐ. Ditu Luh Sunari nepukin Pak Yannѐ, kurenan Mѐk Ngahnѐ anѐ tusing taѐn
nelokin I dadong kanti ngemasin mati masih tusing taѐn delokina I dadong. Ditu
masih Ia nepukin misannyanѐ ane maadan Luh Manik, matuuh pitulas tiban, ane
tusing taѐn nelokin I dadong masih. Ditu masih ada Mѐk Tut Ningsih,
matuuh setiman tiban, anѐ dadi pembantu di umahnѐ ento. Makelo Luh Sunari
bengong kadi anak paling ningalin umah anѐ gede pisan ento, laut Ia ka ajak ka
kamarnѐ tekѐn Mѐk Tut Ningsih. Luh Sunari baanga kamar anѐ paling pojok, paling
cupet.
“Pedalem pisan Luh baanga kamar anѐ sebenarnѐ kadadiang kamar pembantu.” Kѐto Mѐk
Ningsih nuturang.
“Tan punapi Mѐk, nѐ penting kamarnѐ enѐ becik katongosin.” Pesaut Luh Sunari.
“Lamun kѐto kakalahin malu nah, Mѐk Tut lakar mapunpun malu, Luh Istirahat dogѐn
malu.”
“Nggih, suksma Mѐk.”
Laut Mѐk Tut Ningsih ka paon lakar mapunpun, tur Luh Sunari marebahan akejep. Konden
maan marebahan Luh Sunari suba tondѐna nyampat lan ngepel olih Mek Ngahnѐ.
Disuudnѐ nyampat kadѐn lakar maan marebahan nanging Luh Sunari tundѐna mijetin
batis Mѐk Ngahnѐ. Ditu, di umah Mѐk Ngahnѐ Luh Sunari kasiksa, kadadiang
pembantu olih Mѐk Ngahnѐ. Ento makejang kalaksanayang mangda Ia ngidang
ngelanjutin sekolahnѐ. Yening Ia tusing tinut tekѐn parentah Mѐk Ngahn, sinah
Ia lakar suudanga masekolah. Sebilang wai Ia setata kasiksa lan kasiksa, tusing
ada waktu anggen melajah apa buin ngaѐ tugas kerja kelompok di umah timpalnѐ.
Sedek dina anu ada guru anѐ iseng nakonang ngudiang Luh Sunari sesai ngaѐ PR di
sekolah. Guru ento wali kelas Luh Sunari anѐ maadan Ibu Rustianti.
“Luh Sunari, dadikeh Ibu nawang adi Iluh setata ngaѐ PR di sekolah? Di jumah
singkѐh Iluh maan melajah?” Bu Rustianti metakon tekѐn Luh Sunari.
“Ampurayang tiang bu, nanging tiang takut nyeritayang.” Pesaut Luh Sunari
kisi-kisi tekѐn gurunyanѐ.
“Sampunang takut, Nyѐn nawang Ibu ngidang nulungin.” Gurunѐ mesaut banban.
“Ti…Tiang tusing baanga melajah tekѐn Mѐk.. Mѐk Ngah tiangѐ Bu. Yѐning Tiang
ngelawan nyanan tiang lakar suudanga masekolah konѐ Bu.” Kѐto Luh Sunari
nuturang.
“Nah, lamun keto Ibu anѐ lakar ngorahang tekѐn Mek Ngah Luhѐ.” Kѐto Bu
Rustianti masemaya.
Luh Sunari dot pisan nyautin munyin gurunѐ nanging tusing ngidang pesu munyinnѐ,
“Sampunang nika Bu tiang takut kena brangti Mek Ngah tiangѐ.” Tuah ngidang
kaucapang ring kenehnѐ munyinnѐ Luh Sunari ento, laut Luh Sunari katinggalin
olih gurunѐ, lantas Luh Sunari mejalan mulih.
Disubanѐ teked jumah Luh Sunari langsung kasiramin yѐh banyu teken Mѐk
Ngahnѐ lantas boknyanѐ anѐ lantang ketarik olih Mѐk Ngahnѐ kanti telah aas.
Makejang baju lan bukunѐ belus, telah yѐh peningalanѐ Luh Sunari ngetѐl.
“Ento upah nyainѐ tusing ngidang luung ngaba bungut. Ngudiang nyai
nglapor-nglapor sesai kasiksa? Elek Cang ka tegur olih gurun nyainѐ nawang.” Kѐto
Mѐk Ngahnѐ mamunyi kaliwat gedeg tekѐn Luh Sunari.
“Ampurang Tiang Mѐk, tiang tusing taѐn makeneh ngaѐnang Mѐk Ngah elek. Tuni nak
gurunѐ nakonang, tusing ja tiang anѐ nglapor.” Pesaut Luh Sunari takut.
“Patuh dogѐn ento masih nyai anѐ nglapor adanѐ nawang.” Pesaut Pak Yannѐ sambil
mecutin Luh Sunari.
“Matiang dogѐn anakѐ ane cara ka kѐto Mѐk!” Luh Manik manes-manesin.
Luh Sunari tusing ngidang ngelawan, pragat ngeling dogѐn Ia ngenehang undukѐ anѐka
kenѐ. Di kamarnѐ Ia negak maseselan mangenahang idupnѐ ane lacur buka ka kenѐ.
Kasadsadin yeh peningalannѐ laut majalan pesu uling kamarnѐ nyemak sampat lakar
kaanggon mersihin umah Mѐk Ngahnѐ ento. Mѐk Tut Ningsih Tuah ngidang ngeling
ningalin nasib lacur Luh Sunari kasiksa buka ka kѐto.
Kacrita jani Luh Sunari suba
tamat SMA, Ia lakar ngelanjutin kuliah di fakultas kebidanan, nanging Mѐk Ngahnѐ
tusing ngemaang,tusing ngelah pis anggon ngebiayain konѐ. Kanti tamat SMA Luh Sunari
enu masih kasiksa olih Mѐk Ngahnѐ. Ditu lantas Luh Sunari ical uling umah Mѐk
Ngahnѐ ento, tusing kuat buin kasiksa nanging Mѐk Ngahnѐ tusing peduli.
Mabekel pipis akidik Luh Sunari ngalih tongos sѐwa umah utawi kos-kosan anѐ
mudah. Kangin kauh Ia ngalih tongos sewa umah ane mudah nanging pragat liu
anake ane tusing nyediaang tongos sewa umah ane mudah. Pamuput, Ia maan tongos
umah ane mudah nanging tongosne tusing luung, liu anake ane kena pergaulan
bebas ditu. Nanging ento tusing ngaenang Luh Sunari jejeh, sinah Ia tusing
lakar kena pergaulan bebas masih. Disubane ia maan nyewa umah Ia langsung
ngalih gae dadi parekan ring restauran apang ngidang mayah sewa umah lan
ngelanjutin sekolahnyane. Di tongos ngekosne Luh Sunari ngelah timpal maadan
Nyoman Rai ane baik tur bares pisan teken Luh Sunari, nanging tusing taen
katanggapin olih Luh Sunari krana Luh Sunari tusing nyak ngalih gegelan malu,
Ia lakar ngelanjutin sekolah mangda ngidang dadi anak sukses cara pabesen
dadongne.
Gelising cerita krana ka hasut olih timpalne ane maadan Geg Nira, Luh Sunari
jani keni pergaulan bebas. Sesai Ia ka diskotik, dugem kone Ia ditu. Sebilang
wai Luh Sunari ngantosin muani hidung belang ditu. Pepes pisan Nyoman Rai
ningalin Luh Sunari mulih peteng-peteng. Narkoba lan sex bebas jani dadi
timapalne Luh Sunari, sekolahne sube kaengsapang olih Luh Sunari.
Risedek petenge dugas Luh Sunari mulih uling dugem, bibihne mabo alkohol lan
pejalanne srandang srendeng, lantas katulungin olih Nyoman Rai.
“Luh, Luh gegaen pelihne Luh. Ngudiang Iluh ngalih gae kekene? Sesai bolos
kuliah. Tugas skripsi tusing taen kerunguang.” Keto Ia, Nyoman Rai nankonang
Luh Sunari.
“Aaahhhhh depang sube ento beli, ngudiang masesekolah tegeh-tegeh yening ade
gegae ane nekaang pis tusing misi syarat tamatan strata 1.” Luh Sunari mesaut
sambilanga makenyem bungah laut masuk ka tengah kamarne. Nyoman Rai tuah
kitak-kituk, mendep tusing mesaut buin. Sing ada gunane yen mapadu raos ngajak
anak punyah ane setata merasa dueg lan ngelahang gumi.
Jani mare Luh Sunari maan karmane, Ia keni penyakit ane maadan penyakit AIDS.
Dugase Ia maperiksa ka dokter, doktere ngorahang penyakitne tusing ade obatne.
Laut Luh Sunari mesadu teken Nyoman Rai.
“Beli kenken jani ne beli. Nista saja kaliwat nista tiang dadi manusa pidan
jani mare kerasaang karmane.” Keto Ia Luh Sunari sambilanga ngeling di arepan
Nyoman Rai.
“Kenkenne? Karma ape ane kamaksud Luh?” Nyoman Rai matakon penasaran.
“Ti… Tiang kena penyakit AIDS beli.” Nyangetang keras pangelingne Luh Sunari.
“Kenkenang buin Luh nasine sube dadi bubuh, mirib ene sube pejalan idup Iluhe.
Beli tuah ngidang nulungin ngemaang semangat idup dogen Luh. Jani
melah-melahang ngabe raga. Alih gegae ane berguna bagi Iluh lan anak lenan.
Lanjutang sekolah apang kanti tamat.”
“Nggih beli, suksma beli tuah beli ane baik teken tiang jani.”
Atiban sube liwat. Luh Sunari jani sube tamat kuliah. Sube makelo Ia tusing
taen mriksayang penyakitnyane. Makesyab Ia ningehang munyin doktere ane
ngorahang penyakit AIDS ento tusing ade buin ring ragan Luh Sunarie. Doktere
masih bingung, ngudiang bisa kakene.
Liang pisan atin Luh Sunari lantas
ngenggalang melaib pesu uling ruang dokter.
“Bli Nyomaaaaaan! Tiang tusing
ngelah penyakit AIDS buin.” Keto Luh Sunari ngorahang teken Nyoman Rai, bes
keliwat demen atine.
Suba joh Luh Sunari malaib mare doktere inget hasil pemeriksaan Luh Sunari tuni
matukar ngajak hasil pemeriksaan anak len.
syapa pengrangnya ni ?
BalasHapusmohon dibls ya .. penting soalnya !
makasih :)
ini karya ane sendiri gan =D
HapusDelod Mangkalan: Cerpen Bahasa Bali >>>>> Download Now
BalasHapus>>>>> Download Full
Delod Mangkalan: Cerpen Bahasa Bali >>>>> Download LINK
>>>>> Download Now
Delod Mangkalan: Cerpen Bahasa Bali >>>>> Download Full
>>>>> Download LINK